Przy oświetleniu miejsca pracy jest wymagane uzyskanie odpowiedniego poziomu natężenia oświetlenia na płaszczyźnie roboczej oraz klasy ograniczenia olśnienia. Wartości tych parametrów zależą od rodzaju wykonywanej pracy oraz czasu jej trwania, a szczegółowe dane na ten temat znajdują się w normie PN-84 E/02033 Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym.
Podane w tej normie wartości natężenia oświetlenia należy traktować jako minimalne dopuszczalne. Dobierając oświetlenie, należy uwzględnić zabrudzenie opraw oraz naturalne pogorszenie parametrów świetlnych kloszy i źródeł światła zachodzące podczas eksploatacji. Przy projektowaniu oświetlenia należy także zwrócić uwagę na wiek osób wykonujących pracę oraz ewentualne wady wzroku.
Często w miejscu pracy natężenie oświetlenia jest znacznie mniejsze od wymaganego, co powoduje wytężoną pracę oczu oraz zmęczenie. Długotrwała praca w warunkach nieodpowiedniego oświetlenia może być przyczyną chorób oczu, a nawet trwałego uszkodzenia wzroku. Dlatego przy projektowaniu nowych instalacji oświetleniowych i modernizowaniu starych jest wskazane przekraczanie minimalnych wartości natężenia oświetlenia, aby uzyskać rezerwę uwzględniającą wymienione wcześniej niekorzystne zjawiska. Tym bardziej, że nawet bardzo duże wartości natężenia oświetlenia nie są szkodliwe, jeśli nie występuje zjawisko olśnienia. Przy naturalnym, dziennym oświetleniu natężenie oświetlenia często przekracza 10 tys. lx, przy oświetleniu sztucznym zaś zwykle nie jest większe niż 1000 lx. Dlatego też należy korygować ustawienia jasności i kontrastu ekranu telewizora lub komputera w zależności od rodzaju oświetlenia. Wiele osób wykonuje pracę o podwyższonych wymaganiach wzrokowych. Szczególnie ważne jest oświetlenie przy czytaniu oraz pracy z komputerem. Wartość natężenia oświetlenia na biurku, w zależności od rodzaju wykonywanej pracy, powinna wynosić co najmniej 200 lx. Przy pracy z komputerem jest zalecana większa wartość natężenia oświetlenia, która powinna wynosić 500 lx. Aby spełnić te wymagania, należy zastosować oświetlenia dodatkowe, miejscowe, np. za pomocą oprawy biurkowej. Dodatkowym efektem jej stosowania jest eliminacja cieni, które mogą powstać przy stosowaniu oświetlenia głównego. Dla osób praworęcznych jest zalecane ustawienie oprawy biurkowej z lewej strony. Jej strumień świetlny musi być skierowany tak, aby źródło światła było niewidoczne.
Bardzo dobrą i sprawdzoną konstrukcją jest oprawa miejscowa Ibiza wytwarzana w dwóch wersjach: biurkowej (Ibiza 10) oraz wolno stojącej (Ibiza 20) [zobacz lampkę KLIKNIJ]. Jej ramię ma sprężyny służące do zmiany położenia reflektora oprawy bez konieczności dodatkowych regulacji. Wysokie ramię pozwala oświetlać powierzchnię roboczą z góry, co zmniejsza prawdopodobieństwo powstawania cieni. Źródło światła stanowi miniaturowa żarówka halogenowa G-9 o maksymalnej mocy 50 W, zasilana bezpośrednio z sieci. Dodatkowa osłona chroni żarówkę przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz zabezpiecza przed dotykiem bezpośrednim. Dzięki miniaturyzacji źródła światła, uzyskano niewielkie rozmiary reflektora oprawy, co pozwala lepiej kierować jej strumieniem świetlnym. Ibiza 20 może być wykorzystana do pracy przy biurku, ale przede wszystkim jest przeznaczona do oświetlenia dodatkowego dla osoby siedzącej w fotelu. Dzięki długiemu ramieniu oprawa może być ustawiona w pewnej odległości obok fotela, co pozwala na jego swobodny obrót.
Inną rodziną opraw o podobnym do Ibizy zastosowaniu, wykorzystującą energooszczędne źródło światła, jest Creta, także oferowana w dwóch wersjach: z podstawą przeznaczoną do ustawiania na biurku (Creta 10) oraz uchwytem mocującym do blatu (Creta 20). Ruchome ramię pozwala na swobodną regulację położenia i optymalne ustawienie. Creta 10 ma zagłębienie na drobne przedmioty. W wersji Creta 20 zastosowano mocowanie bezpośrednie na stałe do blatu, co pozwala zaoszczędzić miejsce na biurku. Do umocowania oprawy jest także możliwe wykorzystanie krawędzi innych mebli lub sprzętów stanowiących wyposażenie pomieszczenia. Źródło światła stanowi świetlówka kompaktowa PLS o mocy 11 W, o temperaturze barwowej 2700 K. Układ zapłonowy jest umieszczony wewnątrz oprawy (przy okazji stanowi dodatkowe obciążenie, co poprawia stabilność oprawy). Podłużny kształt świetlówki korzystnie wpływa na równomierność oświetlenia. Dlatego mimo niewielkiej mocy Creta stanowi dobre uzupełnienie opraw oświetlenia głównego. Sprawdza się ona dobrze przy długotrwałej pracy, a dzięki zastosowaniu świetlówki pozwala na oszczędność energii. Trwałość świetlówki, wynosząca 6000 h, jest znacznie większa niż trwałość żarówek halogenowych.
Omówione oprawy są wykonane w II klasie ochronności i wyposażone w uniwersalną wtyczkę.
Paweł Sadowski, Brilum.pl